بررسی ارتباط فشار خون با غلظت سرمی ویتامین d، کلسیم و pth در افراد ۴۰ ساله و بالاترجمعیت شرق تهران

مقدمه: متوسط فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و شیوع فشار خون بالا در سراسر جهان متفاوت است. علت این اختلاف بیشتر به تغذیه و اختلاف نژادی نسبت داده می شود؛ همچنین اثر فاکتورهای دیگر همانند وضعیت کلسیم، ویتامین d و pth را در این زمینه محتمل دانسته اند. هدف از این مطالعه، مشخص کردن ارتباط احتمالی بین سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین d و فشار خون و همچنین ارتباط بین کلسیم سرم، کلسیم دریافتی و pth با فشار خون در شرق تهران است. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی, 251 فرد 40 ساله و بالاتر شامل 123 نفر با غلظت سرمی ویتامین d پایین (کمتر یا مساوی 20 ng/ml) و 128 نفر با ویتامین d طبیعی (بالاتر از 20 ng/ml) از نمونه های طرح قند و لیپید تهران (tlgs) به صورت تصادفی انتخاب شدند. خصوصیات فردی و دموگرافیک هر نمونه توسط یک پزشک آموزش دیده, ثبت و معاینه بالینی انجام شد. فشار خون سیستولیک بالاتر یا مساوی 140 mmhg و فشار خون دیاستولیک بالاتر یا مساوی 90 mmhg پرفشاری خون محسوب شد. نمونه خون جهت آزمایش های لازم گرفته و سطح سرمی کلسیم، فسفر, آلبومین و pth در هر فرد اندازه گیری شد. ارزیابی تغذیه بر اساس یادامد 72 ساعته صورت پذیرفت و بخش مربوط به میزان دریافت کلسیم و فیبر مورد استفاده قرار گرفت. نسبت انرژی دریافتی به متابولیسم پایه (ei:bmr) برای هر فرد محاسبه شد و کم گزارش دهی و بیش گزارش دهی به ترتیب به صورت ei:bmr کمتر از 35/1 و بیشتر یا مساوی 4/2 تعریف شد. هنگام مقایسه میزان کلسیم دریافتی بین دو گروه با فشار خون بالا و طبیعی و همچنین هنگام بررسی ارتباط بین کلسیم دریافتی و فشار خون, افراد کم گزارش ده و بیش گزارش ده از مطالعه خارج شدند. جهت آنالیز داده ها از آزمون t و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته‍ها: محدوده سنی افراد 72-40 سال و میانگین 8±50 سال بود. گروه مورد مطالعه شامل 136 مرد و 115 زن بود. میانگین سن, bmi, دور کمر, میزان قند، کلسترول, تری گلیسرید, ldl, کلسیم، فسفر، pth, آلبومین خون و میزان فیبر و کلسیم دریافتی بین دو گروه با ویتامین d طبیعی و پایین، اختلاف معنی دار نداشت. 57 نفر (7/22%) از کل افراد مورد بررسی فشار خون بالا داشتند. در دو گروه با فشار خون بالا و طبیعی، غلظت کلسیم، pth و ویتامین d سرم تفاوت معنی دار نداشت. بعد از خروج افراد کم گزارش ده و بیش گزارش ده و همچنین حذف اثر فیبر، کلسیم دریافتی نیز در دو گروه تفاوت معنی دار نداشت. در این مطالعه ارتباط بین pth و کلسیم سرم با فشار خون معنی دار نبود و ارتباط معنی دار بین ویتامین d و فشار خون سیستولیک, دیاستولیک و فشار خون متوسط شریانی نیز دیده نشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین فشار خون و غلظت سرمی 25ـ هیدروکسی ویتامین d، کلسیم، pth و کلسیم دریافتی در افراد 40 ساله و بالاتر ارتباطی وجود ندارد.